Hỏi: Xe của tôi trang bị điều hòa tự động điều chỉnh nhiệt độ; tôi có thói quen luôn đặt nhiệt độ trong xe là 24° C. Không hiểu tại sao, mấy hôm trời lạnh, cứ vừa bật điều hòa thì thấy thổi ra toàn gió nóng và phải chỉnh xuống nhiệt độ thấp ( ví dụ 17 ° C hoặc “ LOW”) thì mới có gió lạnh thổi ra. Xin Dr. COOL cho biết nguyên nhân tại sao và cần sửa chữa gì không?
Dr. COOL: Câu hỏi này được
khá nhiều người điều khiển ô tô đưa ra .
Để giải đáp câu hỏi của bạn, trước tiên ta cần phải biết về sự khác nhau
giữa hệ thống sưởi của hệ thống điều hòa ô tô và điều hòa không khí gia đình:
Ở hệ thống
điều hòa không khí nói chung, khi không khí được quạt gió thổi qua dàn ngưng
thì nó sẽ nhận nhiệt được truyền từ các lá tản nhiệt của dàn ngưng và được
sấy nóng lên; ngược lại, khi không khí
được thổi qua dàn lạnh thì nó sẽ bị các lá tản nhiệt của dàn lạnh lấy bớt nhiệt năng và sẽ lạnh đi.
Đối với
hệ thống điều hòa không khí gia đình, việc
làm lạnh hay làm nóng không khí được thực hiện theo nguyên lý vừa trình bày. Ở
hệ thống điều hòa “hai cục”, thì tùy theo chế độ làm việc được lựa chọn, hệ thống
van lắp trên các đường ống sẽ đóng mở điều khiển hai cục có lúc thì đóng vai trò là dàn lạnh - “cục
lạnh“, có lúc chuyển sang vai trò là dàn ngưng - “cục nóng”; ví dụ: khi chọn chế
độ sưởi thì dàn trao đổi nhiệt đặt
bên trong phòng sẽ đóng vai trò là “cục nóng” và có tác dụng làm nóng không khí
khi đi qua nó.
Hình 1. Sơ đồ nguyên lý của hệ thống điều khiển nhiệt
độ không khí tự động trên ô tô
Ở hệ
thống điều hòa ô tô thì lại hoàn toàn khác, dàn trao đổi nhiệt đặt trong ca bin
- không có khả năng thay đổi tính năng như điều hòa không khí gia đình và nó chỉ
có một chức năng duy nhất là dàn làm lạnh. Để làm nóng không khí trong ca bin
thì người ta phải điều khiển sao cho một phần hoặc toàn bộ luồng không khí sau
khi đi qua dàn lạnh sẽ tiếp tục đi qua két sưởi; nhiệt năng cấp cho két sưởi được
lấy từ nguồn nhiệt do nước làm mát động
cơ cung cấp. Trong Hình 14.6 cho ta thấy sơ đồ nguyên lý của hệ thống điều khiển nhiệt độ không khí tự động
trên ô tô. Việc phân chia luồng không khí được thực hiện bởi cửa điều khiển nhiệt độ; Thay đổi độ mở của cửa
sẽ làm thay đổi lượng không khí đi qua két sưởi và làm thay đổi nhiệt độ không
khí thổi ra các cửa gió. Ở hệ thống điều hòa ô tô điều khiển tự động, bộ điều
khiển điện tử sẽ căn cứ vào các thông tin như nhiệt độ chỉnh đặt, nhiệt độ
trong ca bin… để thay đổi độ đóng mở của
cửa điều khiển nhiệt độ thông qua một mô
tơ điện được kết nối với trục xoay của cửa. Tại đây khi bật điều hòa ô tô sẽ xảy
ra 2 trường hợp:
a- Khi nhiệt độ trong ca bin cao hơn nhiệt độ chỉnh đặt:
Bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển mô tơ
điện đóng cửa điều khiển nhiệt độ lại để luồng không khí sau khi đi qua dàn lạnh không đi qua két sưởi mà ra thẳng các cửa gió.
Trong trường hợp này, ta sẽ thấy gió thổi ra ở các cửa là gió lạnh.
b- Khi nhiệt độ trong ca bin thấp hơn nhiệt độ chỉnh đặt
Tùy
theo mức độ chênh lệch giữa nhiệt độ
trong ca bin so với nhiệt độ chỉnh đặt, bộ điều khiển điện tử sẽ điều khiển mô
tơ điện mở cửa điều khiển nhiệt độ sao cho một phần hoặc toàn bộ không khí sau khi
qua dàn lạnh sẽ đi qua
két sưởi rồi mới ra các cửa gió và dần dần làm cho nhiệt độ
trong ca bin tăng lên tới nhiệt độ chỉnh đặt.
Trong trường hợp này, ta sẽ thấy gió thổi ra ở các cửa là gió nóng.
Nếu đặt nhiệt độ trong ca bin là 24 ºC
thì trong những ngày nóng, nhiệt độ không
khí trong ca bin khi vừa bật điều hòa không khí thường cao hơn so với
nhiệt độ đã chỉnh đặt (trường hợp a) và vì vậy, bộ điều khiển điện tử sẽ điều
khiển để gió thổi ra các cửa là gió lạnh
nhằm làm giảm nhiệt độ không khí trong
ca bin xuống tới nhiệt độ chỉnh đặt. Ngược
lại vào những ngày lạnh như nêu trong câu hỏi, nhiệt độ trong ca bin khi vừa bật điều hòa không khí thường thấp hơn so với
nhiệt độ đã chỉnh đặt (trường hợp b) và vì vậy, bộ điều khiển điện tử sẽ điều
khiển để gió thổi ra các cửa là gió nóng,
nhằm nâng nhiệt độ không khí trong ca
bin lên tới nhiệt độ chỉnh đặt.
Tóm lại, hiện tượng gió nóng thổi ra ở
các cửa vào những hôm trời lạnh như nêu trong câu hỏi của bạn là hoàn toàn bình
thường.
Dr COOL
Hà
nội, ngày 10 tháng 10 năm 2020
26 ngõ 230 Lạc
Trung, Hà Nội - Tel 04. 3987 3095/ 0913215979
Từ khóa: điện lạnh ô
tô/ điều hòa ô tô không mát- không lạnh/ điều hòa ô tô có mùi hôi- mùi chua/
tiếng kêu điều hòa ô tô/ sửa chữa điều hòa
